Goeiedag zeg; wat een knijter van een kennismaking met Bolivia!! La Paz, mijn eerste bestemming in dit land, stond in het teken van actie, avontuur en spanning op het hoogste niveau. Na veel diplomatie heb ik mij toegang verschaft tot de meest unieke en tevens bizarre toeristische attractie tot nu toe; de beruchte San Pedro gevangenis. Een ultieme ervaring als je bedenkt dat sinds 2003 wegens veiligheidsredenen nog nauwelijks toeristen worden toegelaten.... En alsof dat nog niet genoeg was heb ik mij op een mountainbike naar beneden laten storten op een 44 kilometer lange onverharde bergweg die de twijfelachtige eer heeft de World´s Most Dangerous Road te zijn....
De World´s Most Dangerous Road.
Moet ik nog iets toevoegen aan deze foto....?
Maar eerst het relaas over Zuid Amerika´s meest beruchte San Pedro gevangenis in La Paz. Ik hoorde hier pas vlak voor mijn oversteek van Peru naar Bolivia over. Een Nederlands stel vertelde mij dat als ik genoeg tijd had in La Paz, ik zeker zou moeten proberen toegang te krijgen tot deze gevangenis. Sinds er geen toeristen meer worden toegelaten oprecht een uitdaging. Omdat ik er wel voor in ben om minder voor de hand liggende toeristische bestemmingen aan te doen, werd mijn interesse gewekt. Maar waarom in godsnaam een gevangenis bezoeken? In de Lonely Planet blijkt er zowaar een kleine paragraaf aan gewijd te zijn. Het boek Marching Powder dat een Australier heeft geschreven over deze gevangenis heeft daarnaast nog eens extra aandacht gegenereerd met als gevolg dat er bizar genoeg tot enkele jaren geleden excursies werden georganiseerd binnenin deze gevangenis..... Wegens veiligheidsredenen zijn die excursies echter nu verboden. Hoe meer ik op internet las over deze San Pedro gevangenis, hoe meer ik geraakt werd door het verhaal hierachter. Bovendien trof ik in het hostel waar ik verbleef een Australier die het boek al had gelezen en mij vroeg of ik plannen had deze gevangenis te bezoeken.....? Nou, die waren vanaf dat moment snel gemaakt! Mijn missie stond vast; ik zou en moest een kijkje binnenin nemen, al was het alleen maar omdat toeristen niet meer werden toegelaten.....
Waarom de San Pedro gevangenis zo berucht en tevens zo bijzonder is, is een opsomming van vele feiten. Van de buitenkant een gevangenis zoals velen, binnenin geldt wel een heel apart regime; of zeg maar gerust GEEN regime. Hier geldt het recht van de rijkste en is corruptie aan de orde van de dag. De gevangenis kent verschillende secties. Ben je een arme sloeber die niks te makke heeft, dan deel je de betonnen vloer (!!) met vele anderen op de binnenplaats zonder een dak boven je hoofd. Maar zodra je geld hebt wordt het leven binnenin een verkapt monopoly spel. En juist dit leidt tot de meest idiote situaties. Omdat de politie zich niet of nauwelijks inmengd met de gevangenen - of beter gezegd niet WIL inmengen (corruptie)- is ook alles veroorloofd om aan geld te komen. Naast het feit dat er binnenin levendig gehandeld wordt in drugs en drank, zijn er gevangenen die een drie sterren restaurant bezitten, kioskjes opzetten of een fotocopy service runnen. Er zijn er die de bar managen en verantwoordelijk zijn voor de bibliotheek of fitness ruimte. En of dit niet gek genoeg is, is Coca Cola officiele sponsor en heeft zo het alleen recht op de gekoelde frisdrank en stoelen, tafeltjes en parasols op de gezellige binnenplaats! De gemaakte handycrafts door de gevangenen worden buiten verkocht. En met al dit geld kan het feest pas echt beginnen! Als je het kan veroorloven KOOP je een luxe cel in de sectie die doorgaat als safe area. Je betaald aan de vorige eigenaar van de cel een eenmalig bedrag en een officieel contract wordt opgemaakt. Een deel gaat als commissie naar de corrupte gevangenisbewaarders. De prijzen lopen uiteen van 750 dollar tot 15.000 dollar!!! Een onnoemlijk groot bedrag voor Boliviaanse begrippen, maar dan heb je ook wat. TV, eigen badkamer, telefoon, eigen keuken.... etc. Het verhaal gaat dat een Boliviaanse bankdirecteur, die zijn eigen bank beroofde (altijd grappig) voor 6.3 biljoen Euro, zelfs een eigen vleugel in de gevangenis heeft laten bijbouwen en dat zijn appartement binnenin niet onder doet voor een vijf sterren hotel. En als je dan nog geld over hebt kan je feestjes geven, call girls laten overkomen of van al het andere genieten dat het leven een stuk aangenamer maakt. Daarnaast is het toegestaan de rest van de familie binnen te laten. Zij kunnen vrij in- en uitlopen wanneer zij willen en daarom kiezen de rijkere gevangenen ervoor om hun familie dan maar naar de gevangenis over te halen en zo gezellig de resterende tijd gezamenlijk uit te zitten..... Kortom, dit is geen gevangenis maar -als je het kan opbrengen- een aangenaam verblijf in een recreatiepark.
De buitenkant van de San Pedro gevangenis.
Dit zou en moest ik ook van binnen zien.....
Je begrijpt (of misschien niet) dat ik met deze kennis graag met eigen ogen de gevangenis van binnen wilde zien. Maar dat gaat zomaar niet. Via, via wist ik dat er Nederlanders in de gevangenis zouden zitten (die kom je ook overal tegen heh?) Het werd mij al snel duidelijk dat ik op zijn minst een naam van een goede Nederlandse vriend aldaar moest hebben om een geloofwaardig verhaal bij de poort op te houden. Na het tevergeefs zoeken op internet ben ik daarom maar naar de Nederlandse ambassade gegaan. Maar een officieel verzoek tot een bezoek aan de gevangenis zou - voor niet familieleden - een ingewikkeld en lang administratief proces zijn dus daar haakte ik snel op af. Brutaal ben ik daarop met mijn Australische mede avonturier direct naar de San Pedro gevangenis gegaan in de hoop een van de bewakers te kunnen omkopen..... Tenslotte was het ook nog officieel bezoek uur!! Met mijn gebluf in het Spaans (jawel!) kwam ik niet helemaal tot binnenin maar tot onze verbazing wel verder dan we gedacht hadden. Ze namen ons bezoek meer dan serieus en zochten in de computer naar namen van Nederlanders. En zo verlieten we na een uur weer het bijbehorende kantoor met een Nederlandse naam en het advies om bij het Boliviaanse Ministerie van Penitentiaire Inrichtingen officiele toegangspapieren aan te vragen. Dat hebben we de volgende dag gedaan en na gezond geaarsel van de ambtenaren aldaar, hadden we dan eindelijk de gewilde documenten in handen. Voorzien van vele stempels, handtekeningen, onze namen, paspoortnummers en meegeleverde kopien van paspoorten. Terug bij de gevangenispoort wilden ze ons eerst niet toelaten maar na het overleggen van deze paperassen stonden we in één keer in de openlucht achter dikke deuren op de binnenplaats van de San Pedro gevangenis...... ongelooflijk spannend.........!!!!!
Op zoek dan maar naar onze vrolijke Nederlandse vriend Lucien. Voorzien met een tas vol boodschappen, van chocolade tot fruit en van sigaretten tot toiletpapier, hoopte we dan maar dat deze beste Lucien ons bezoek op prijs zou stellen.... En gelukkig bleek dat ook het geval te zijn, dit is immers niet echt een geschikte plek om mensen tegen je te hebben..... Natuurlijk was hij verrast met ons bezoek en na een korte introductie van mijzelf, mijn Australische mede avonturier en de overhandiging van de meegbrachte spullen werd het al snel gezellig. En daarbij werd de idiote situatie waarom deze gevangenis bekend staat al snel duidelijk. Het dilemma was of we in de bar met biljarttafel of in de luxe cel van Lucien even gingen babbelen. We hebben voor het laatste gekozen waar de TV vrolijk op de achtergrond aan bleef staan, de mobiele telefoon er lustig op los rinkelde en waar de meegebrachte pakjes sigaretten doodleuk op een reeds bestaand stapeltje belandde. Daarnaast had hij ook nog een Boliviaanse schone op bezoek die hij had leren kennen aan de poort… Nee, deze Lucien had het hier niet slecht, zoals hij zelf ook bekende. Hij voegde er dan ook aan toe dat hij hier beter af was dan de Roermondse gevangenis waar hij ook al een keer had gezeten. Lucien verblijft dan ook in de safe area en heeft vanaf het begin -11 maanden geleden- een cel waar hij 750 dollar voor heeft betaald. Maar ondertussen is het meer een goed aangeklede studentenkamer met alles erop en eraan. De reden van zijn verblijf hier is dat hij met 6.5 kilogram is gepakt. En dan bedoel ik geen autodrop, al zou dat ook verboden moeten worden. Terwijl we met Lucien zitten te keuvelen over alles en nog wat komt de ene na de andere nieuwsgierige gevangene polshoogte nemen. Met twee Zuid Afrikanen worden o.a. geintjes gemaakt over het oud Hollands dat zij spreken. Maar tussendoor wordt er ook gewoon business bedreven en zie ik van alles langskomen wat je in een gevangenis niet bepaald zou verwachten..... En dat gaat soms niet even zachzinnig. Laten we zeggen dat deze gasten, die elkaar natuurlijk door en door kennen, een andere sociale omgang met elkaar hebben dan ik gewend ben. De haat-liefde verhouding is enorm. Af en toe moet ik dan ook moeite doen onderscheid te maken of ze nou onderling lopen te vechten of te dollen. Het is voor mij soms een tikkeltje ongemakkelijk maar achteraf moet ik er ook wel weer om lachen. Ons bezoek sluiten we af met een rondleiding gegeven door een van de Zuid Afrikanen. Lucien heeft het even te druk met zijn Boliviaanse.... Alles wat we al hadden gehoord of gelezen op internet blijkt te kloppen. Het appartement van de bankdirecteur valt door zijn enorme omvang snel op. We kunnen helaas daar niet naar binnen maar zien hem wel lopen met zijn vier jarig zoontje. We nemen nog een kijkje in andere cellen (kamers) en passeren de kioskjes en restaurantjes waar veel bedrijvigheid is. We hebben het nu wel gezien en vragen Lucien of ie nog even spaarzame tijd voor ons heeft om afscheid te nemen. Met een stevige haddruk en een klap op de schouder wensen we hem het beste en bedanken hem hartelijk voor zijn gastvrijheid.... Eenmal buiten springen we uitbundig een gat in de lucht en realiseren we ons hoe bijzonder het is geweest om even binnenin deze beruchte gevangenis te zijn geweest.
Uiteraard heb ik van binnen geen foto´s, maar voor de geinteresseerden verwijs ik naar de website van de Australische auteur Rusty Young van het boek.
Voor de Nederlandse ambassade in La Paz.
Hopend op toegangspapieren voor de San Pedro gevangenis.
Je zou verwachten dat na dit spannende avontuur mijn adrenaline in mijn lichaam nog zo hoog zou zijn dat ik het even rustig zou gaan doen. Maar als er één niet te missen heftige tour is nabij La Paz, dan is het wel mountainbiken op de World´s Most Dangerous Road (WMDR)!!! Een weg van La Paz naar Coroico. Sinds de gruwelijke statistieken van gemiddeld 30 gecrashte voertuigen en 100 doden per jaar, niet voor niets in 1995 officieel door de Inter-American Development Bank uitgeroepen tot de World´s Most Dangerous Road. Maar hoe tegenstrijdig het ook klinkt, het is een uiterst spectaculair traject over de Andes van 64 kilometer alleen maar naar beneden waarbij je begint op 4800 meter en eindigt op nog geen 1100 meter. Mooie vergezichten, diepe valleien, steile hellingen en de laatste 44 kilometer op zanderige, stoffige en soms glibberige paden waar twee auto´s al moeite hebben elkaar te passeren.
Dik aangekleed klaar voor de World´s Most Dangerous Road.
Maar hoe onbezonnen dit ook klinkt, ik kies daar mijn tour agency natuurlijk wel op uit. Na verhalen te hebben gehoord over afgebroken trappers of sturen, of nog erger, besloot ik voor het beste van het beste te gaan. En ik moet eerlijk toegeven dat Gravity Assisted Mountain Biking daar goed in geslaagd is door ons op een verantwoorde manier naar beneden te begeleiden. Het daadwerkelijk mountainbiken begint op het hoogste punt. Je krijgt goede kleding die je moeten beschermen tegen de kou, wind, stof en regen. In een briefing van één van de gidsen wordt uitgelegd wat te doen en wat niet te doen. En dan kan het avontuur beginnen. De eerste 22 kilometer over een nog overzichtelijke asfaltweg naar beneden razen. Hier worden snelheden van tussen de 60 en 80 kilometer gehaald. Maar dit is kinderwerk met wat komen gaat. In een tweede briefing worden instructies nog eens herhaald en dan beginnen we aan de 44 kilometer onverharde weg; de daadwerkelijke WMDR. En dat is schrikken!!!!! Ik ben niet snel angstig, maar op dat moment begon het zweet uit porien te gutsen op de meest vreemde plaatsen! Voor mij zag ik een slingerig grindpad opdoemen van nog geen drie meter breed, zonder vangrail, met aan de linker kant werkelijk een gapende vallei van meer dan een kilometer diep. Omdat achter elke (scherpe) bocht een voertuig kan opdoemen wordt je als afdalend verkeer ook nog geacht zo veel mogelijk links aan de vallei kant te rijden!! Met minder dan een halve meter speling.... Het idee hierachter is dat afdalende voertuigen op die manier de chauffeur aan de vallei kant hebben, die dan beter kan inschatten wat de uitwijkruimte is bij tegemoetkomend verkeer. Ik kan je vertellen dat mijn overlevingsdrang het op dat moment won en ik tegen de instructies in lekker rechts ging rijden om even op adem te komen..... een van de momenten dat ik oprecht spijt had dat ik aan deze excursie was begonnen..... Later trok dat gelukkig bij en werd ik gerustgesteld door de professionele begeleiding van de gidsen en hun manier van optreden. Middels afgesproken fluitsignalen waarschuwen zij de groep voor tegemoet- en achteropkomend verkeer. Daarnaast ging er altijd één gids ver vooruit, één in het midden van de groep en één op het einde en stonden zij middels walkie talkies met elkaar in verbinding. En ondanks het mooie uitzicht werd ons op het hard gedrukt tijdens het fietsen vooral op de weg te letten. En dat vereiste echt de nodige aandacht! Grote brokken steen die her en der los op de weg liggen en stof, heel veel stof. Hier wil je absoluut geen uitglijder maken. In de meest gevaarlijke en dus onoverzichtelijke bochten staan vrijwilligers die dienen als menselijke stoplichten. Met grote groen of rode signalen geven zij aan of er achter de bocht een onwelkome verrassing schuil gaat in de vorm van een dikke brede bus of truck die de gehele wegbreedte opslokt.... De trieste achtergrond van deze hulpverleners is, is dat het veelal nabestaanden zijn van omgekomen mensen op diezelfde WMDR. Zo proberen ze anderen te behoeden voor hetzelfde lot....
De helden van de WMDR; de menselijke stoplichten bij gevaarlijke bochten.
We vervolgen onze weg en vele keren moeten we inderdaad afstappen om het andere verkeer alle ruimte te geven. Op die plekken en de vele pauzes die ingelast worden, is het inderdaad relaxed genieten van het spectaculaire uitzicht. Alhoewel we ook stil staan op minder vrolijke plekken waar we tekst en uitleg krijgen. Zoals bij de nog duidelijk zichtbare sporen van een gecrashte bus van nog geen week geleden waar meer dan 20 mensen zijn omgekomen. Of de trieste trofee waar deze weg zijn naam aan dankt; het resterende gedeelte van een truck waar nog eens drie doden zijn gevallen. Om niet te spreken van de vele monumentjes, kruisjes en bloemenboeketten die je passeert.... Met het idee in het achterhoofd dat zelf naar beneden fietsen altijd nog veiliger is, omdat je het dan in eigen hand hebt en je het daarom zo gevaarlijk voor jezef kan maken als je zelf wilt, keert de aanvankelijke angst gelukkig niet terug en kan ik genieten van dit mountainbike avontuurtje. Gezamenlijk en dus compleet bereiken we uiteindelijk veilig het einde van de WMDR. Na het douchen en onder het genot van een goede lunch komt mijn hartslag weer op het normale niveau. Maar dan denk je dat je er bent, we moeten in de minibusjes nog het zelfde traject terug naar La Paz! Ik geloofde het allemaal wel en probeerde achterin letterlijk mijn ogen te sluiten voor die veel te krappe passeeracties, uit het niets opdoemende voertuigen en toeterende bussen. Dit is energievretend en terug in het hostel lag ik bijzonder snel in mijn stapelbed om minstens 12 uur later voldaan wakker te worden....
Naar beneden kruipende vrachtwagen op
de World´s Most Dangerous Road. Hoeveel ruimte heb je nodig....?