Login   •   Register   •   Member List   •   skip to content

Rio de Janeiro en Ilha Grande

Het bezoek aan het overdreven rustige en vredige Ilha Grande bleek bij nader inzien een prima voorbereiding op het tegenovergestelde Rio de Janeiro. Het bounty eiland tussen São Paulo en Rio de Janeiro nodigde tot niks anders uit dan luieren in de hangmat, beetje snorkelen en vliegeren op de brede witte stranden. Kortom, na deze prettige onderbreking was ik klaar voor meer actie! En die kreeg ik in Rio de Janeiro. De stad die nooit slaapt, sambadansen tot in de morgen, het bezoeken van het volledig gevulde en kolkende Macarana stadium (90.000 gestoorde voetbalfanaten) en het Cristo Redentor en Sugar Loaf met zijn werkelijk overweldigende uitzicht over de stad. De door mij bezochtte Rio´s grootste en gevaarlijkste achterbuurt (een z.g.n. favela; bijna elke gerenomeerde Braziliaanse stad heeft er een paar) staat in groot contrast tot al dat moois wat dit land te bieden heeft. Indrukwekkend was het wel. Het is denk ik goed deze minder vrolijke kant van Brazilie onder ogen te zien. Bijna 95% van de mensen leeft onder de armoede grens en in een favela krijg je een idee hoe deze grote groep zijn hoofd boven water probeert te houden. Daarom in deze update o.a. een uitgebreid verslag in woord en beeld van deze favela.

image
Jezus Christus, wat een uitzicht
vanaf hier over Rio!!

Over Ilha Grande kan ik niet meer vertellen dan wat ik al reeds in mijn inleiding heb gedaan. Zie onderstaande foto en een oasa van rust zal over je heen komen….

image
Ilha Grande, een oase van rust…

Het live meemaken van de wedsrijd Flumnese – Vasco (uitslag 1 – 0) in het Macarana stadium was een waar gekkenhuis. Ondanks dat het hier om een normale competitie wedstrijd ging bleven de 90.000 toeschouwers de volledige speeltijd schreewen, dansen en zingen alsof het een WK finale was. Ongelooflijk, voetbal = Brazilie!! Voor de geinteresseerden; het mooie Macarana stadium is in 1950 gebouwd ter gelegenheid van het wereldkampioenschap in Brazilie. Een beetje voetbalfanaat heeft dit in de top tien stadia van de wereld die je - als je de kans hebt - gezien moet hebben. De gemaakte foto´s met een wegwerpcamera zullen later door mij alsnog gepubliseerd worden.

Bovenop het Cristo Redentor en Sugar Loaf realiseer je je pas hoe Rio werkelijk overal omgeven wordt door water vanuit de ocean. Vanaf hier heb je een onbeschrijflijk mooi uitzicht over de stad.

image
Vanaf de Sugar Loaf een onbeschrijflijk mooi uitzicht over Rio.

In de wijk Lapa krijg je in het weekeinde zowaar een soort koninginnedag gevoel. Overal op straat wordt muziek gemaakt, kan je bij de vele kleine stalletjes eten en drinken en is de sfeer bij de aangename temperatuur meer dan goed. Op vele plekken wordt vrolijk gedanst op de exotische klanken die worden voortgebracht door alles wat los en vast zit. Hier ontdek je hoe dans en muziek in het Braziliaanse bloed zit. De maker van de Caprinha (typische Braziliaanse en stevige cocktail) bij het stalletje op de hoek raffelt met zijn cocktail shaker en messen (voor het snijden van de limoen) net zo lekker mee als de meer professionele samba band voorbijtrekt. En zo kan je o.a. op de stranden en boulevard de meest vreemdsoortige instrumenten kopen waarbij je pas bij nadere inspectie beseft dat het hier om zelfgemaakte muziekinstrumenten gaat.

image
Overzicht van een deel van de favela Rocinha.
Gesitueerd bovenop een heuvel.

En dan nu iets over de infiltratie in een favela, in het bijzonder de favela Rocinha die ik heb bezocht. Een favela is een achterstandsbuurt waarvan Brazilie er velen heeft, met name rondom de grotere steden. In deze anarchistische deelstaatjes geldt het recht van de sterkste, is de handel in drugs de voornaamste bron van inkomsten, durft de politie nauwelijks voet op deze grond te zetten en is scholing en gezondheidszorg van een andere planeet. De favela Rocinha is een van de grootste (200.000 – 400.000 inwoners) en gevaarlijkste van Rio de Janeiro. De lezer van deze weblog zal zich nu wel afvragen of ik levensmoe ben. Waarom zou je namelijk zo´n buurt bezoeken, ook gezien de nodige risico´s? Eerlijk is eerlijk, ik heb daar wel even over moeten nadenken. Onder de noemer Don´t be a gringo, be a local organiseren slechts enkele ervaren gidsen een excursie naar deze wijk. De mededeling dat nog geen enkele voorgaande excursie in een serieuze levensbedreigende situatie is beland dient je gerust te stellen. De ongeschreven regel dat er onderling in de wijk geen geweld wordt gebruikt moet dit onderschrijven. Alleen tegen de politie wordt gevochten en daar waar dit plaatsvindt in de wijk wordt dat met vuurwerk aangegeven. De guerilla´s trekken dan ten strijde. Afgezien van de (gevoelsmatige) risico´s, had ik ook twijfels of het wel juist is als rijke tourist te gaan bekijken hoe arm anderen het hebben. Toen ik hoorde dat het grootste deel van de opbrengst juist naar scholingsprojecten en kinderopvang gaat was ik over die drempel heen. Daarnaast ben ik van mening dat je naast de mooie witte zandstranden, Caprinha en Samba, ook de andere mindere kant van het land onder ogen moet zien. Kortom, hierbij het verslag van dit unieke en indrukwekkende bezoek.

image
Nou vooruit, voor even dan…

Hoe gaat zo´n excursie nou in zijn werk? Er worden vooraf instructies gegeven en die dienen ten behoeve van je eigen veiligheid strikt te worden opgevolgd. Onder leiding van de gids moet de groep bestaande uit 10-15 excursieleden dicht bijelkaar blijven en mogen we geen foto´s nemen van de drugsdealers. Deze zijn goed te herkennen door de walkie-talkies die ze gebruiken voor de communicatie onderling of door de zware wapens die ze dragen….. Als er onverhoopt een vuurgevecht uitbreekt tussen de inwoners en de politie, nemen de drugsdealers je in bescherming zo is mij verteld of duik je een willekeurig huis in… Door de jarenlange ervaring van de gidsen kennen zij deze drugsdealers. Voor de rest werd ons vooraf verzekerd dat het fotograferen en filmen van alle andere inwoners geen probleem is. Sterker nog, dat wordt door hen zeer op prijs gesteld omdat ze hopen op die manier ooit wereldberoemd te worden….

image
Ondanks de armoede ogen de bewoner(tje)s erg blij en
willen ze graag op de foto. Hopend ooit wereldberoemd te worden.

De favela is gesitueerd op een heuvel met een prachtig uitzicht over Rio. De minibus die mij en de anderen oppikten van het hostel wordt onderaan de favela geparkeerd. Met motoren worden we omhoog gebracht tot in de top van deze wijk. De drie uur durende wandeling naar beneden dwars door de favela kan beginnen. Ik moet bekennen dat ik op dat moment wel een beetje begon te zweten en dat kwam niet door de zon. En daar loop je dan, dwars door de smalle straten en steegjes. Bijna krampachtig voorbereid op het ergste dat je kan overkomen. Maar dat verdwijnt snel. Of het schijnveiligheid is of niet, daar ben ik zelf nog steeds niet achter. Wat opvalt is dat de mensen je allerhartelijkst begroeten alsof je hun grootste vriend bent. Natuurlijk proberen ze van alles aan je te verkopen, maar er wordt overal vrolijk gelachen en na de vraag waar je vandaan komt gaat het gesprek met handen en voeten al snel over voetbal. Het oncomfortabele gevoel verdween snel en af en toe had je het idee dat je je in een normale wijk begaf. De vele kleine winkeltjes met eten, drinken en zelfs souveniers doen je af en toe vergeten dat je in een favela loopt. In een van de kleine restaurantjes hebben we heerlijk zelfgemaakte cake gegeten. De huizen hier zijn van steen, in tegenstelling tot kartonnen sloppewijken die ik had verwacht. Stromend water en elektriciteit is overal aanwezig en TV kijken is tijdsdoder nummer een.. Het dak van het ene huis wordt gekocht door de bovenbuurman die daar zijn huis weer opbouwt. En die verkoopt zijn dak weer aan een ander. En zo groeit deze wijk erg snel de hoogte in en weet niemand hoeveel inwoners het daadwerkelijk heeft. Het programma eigen huis en tuin zou hier slecht scoren, iedereen weet zelf wel hoe je het beste elektriciteit aftapt….. van de ander wel te verstaan. Bovendien komt de Remu echt niet de meterstand opnemen en zo is de stroom gratis van de straat te plukken. Het is indrukwekkend de grote kluwen kabels los boven je hoofd te zien slingeren.

image
De wijk groeit snel. Gewoon bouwen bovenop je onderbuurman.

We vervolgen onze weg naar beneden. En inderdaad passeren we van zeer dichtbij enkele drugsdealers. In de smalle straten stap ik nog bij wijze van spreken bijna op de tenen van een van hen. Hij heeft een zwaar geweer bij zich waarbij de kolf op de grond rust en de loop tot boven zijn middel rijkt. Dit is een beeld dat ik tot nu toe alleen uit een slechte Amerikaanse B-film kende… Vriendelijk knikkend en recht in de ogen kijkend passeer ik. Ik heb betere momenten gekend tijdens mijn trip tot nu toe, maar alsof dit de gewoonste zaak van de wereld is loop ik rustig door zonder omkijken. Tenslotte waren we voorbereid op dit straatbeeld. Gelukkig vergeet je dit snel (of hoop je te vergeten) als je weer de vele vriendelijke kindergezichtjes ziet die je nieuwsgierig komen bewonderen. Gekscherend dansen velen van hen de raarste pasjes voor je en hebben zij de lachers snel op hun hand. Van een van de straatkinderen koop ik zelfgemaakte prularia en ga ik op de foto met hem. Daarna bezoeken we het kinderdagverblijf dat wordt gefinancierd dankzij deze excursies. Hier kunnen de kinderen veilig spelen en krijgen ze scholing. Je hoopt dat zij daardoor later meer kansen en mogelijkheden hebben. Natuurlijk wordt je ook geconfronteerd met het vele zwerfafval, de smerig stinkende straatjes en de dode beesten die her en der liggen te rotten. Bovendien zie je overal graffiti teksten op muren die bepaald geen liefdesboodschappen zijn. De personen aan wie de boodschap is toegewenst moet vrezen voor haar of zijn leven. Je wordt heen en weer geslingerd door de verschillende emoties. Onderaan de favela wijst de gids ons op een plek waar twee maanden geleden in de straten een lichaam bungelde vanwege –noem het maar- eerwraak. De opgehangen persoon had de slogan de politie is je beste vriend al te letterlijk gekopieerd vanuit Nederland en zijn appartament onderverhuurd aan de politie. Na een negen maanden durende infiltratie in de wijk hebben zij een een van de grootste drugsdealers vanuit dit appartament onder vuur genomen en gedood. Maar don´t fuck the favela zullen de inwoners gedacht hebben en zo werd deze verhuurder gestraft voor zijn verraad. De harde wetten van de favela kan ik niet beter symboliseren.

image
Een van de velen straatkinderen die proberen
hun prularia aan ons te verkopen.

Het is goed de onderkant van het bestaan in deze wijk even van dichtbij te hebben meegmaakt, maar ik ben ook blij dat ik ongeschonden weer op veilige bodem ben.

Meer foto´s

Goed verhaal Pim. Wij proberen in onze stukjes ook af en toe de minder bekende, en vaak minder fraaie kanten van landen te belichten. Goed gedaan, zowel het bezoeken als het schrijven. Tot binnenkort?

bas en eelco
(piura, peru)

pim! waar blijven de foto’s van de overwinningsfeesten van brazilie? Lijkt me leuk om te horen hoe jij het wk beleeft.